Marcel Tak neemt Hollandse Hedgefondsen de maat

Niet zo heel lang geleden kopte het FD: ‘Particuliere belegger blijft zich na de crises stoten aan dezelfde steen. Zij zijn slechte beleggers, blijkt uit talrijke onderzoeken. Te emotioneel, te veel transacties, te veel risico, instappen op het hoogtepunt en uitstappen op het dieptepunt. De particuliere belegger maakt zo ongeveer elke fout in het beleggingsboekje. Gevolg: zijn rendement blijft achter – soms ver achter – bij dat van de markt.’  Na het lezen van het artikelen dacht ik: waarom alleen de particulier, volgens mij doen professionele beleggers het niet veel beter. Is het niet zo dat 90% of meer van de professionele beleggingsfondsen de markt niet weten te verslaan. En hoe kan het zijn dat professionele analisten, ofwel mensen die betaald worden om ergens rationeel over na te denken, zich te verdiepen in de materie het als een groep toch slechter doen dan de markt?

Met belangstelling lees ik de laatste tijd de productrecensies van Marcel Tak over verschillende Nederlandse hedge funds. Hierin neemt Tak de verantwoordelijke fondsmanagers de maat op het gebied van de aangeboden informatie, de kosten en de geleverde prestaties.  In oktober waren dat  Frog Fund, HiQ Market Neutral Fund en Fundamental Value, Antaurus Europe Fund, Fonds Bloemendaal en de 4 hedge funds van Inmaxxa die samen het paraplufonds Alpha High Performance vormen.

Deze fondsen zijn opgenomen in De Hollandse Hedge Fund Index die thans uit 27 fondsen zijn opgenomen.  De prestatie van de Hollandse Hedge Fund Index (HHFI) is sinds haar introductie 2009 niet om over naar huis te schrijven. Een magere samengestelde-0,15% over bijna vijf jaar, waarvan de laatste 2 jaar en 9 maanden zelfs -13,18%.  Voor 2013 laat de index een rendement zien van -2,73%, zie ook tabel.  YTD staan er 16 fondsen in de plus met een gemiddeld+5,58% . Wetende dat er per saldo door de 27 fondsen een min van -2,73% is neergezet, betekent dat de resterende 11 fondsen een aanzienlijk negatief rendement hebben gerealiseerd. Gebruik deze link www.iexprofs.nl/productselector/resultaat.aspx?type=2  voor een totaaloverzicht van de individuele fondsprestaties.

Uit de vijf recensies van Tak blijkt dat de fondsen in geen enkel geval de afgegeven rendementdoelstelling halen. Hij  geeft hiervoor ook duidelijk oorzaak aan. De vaste beheerkosten zijn in een aantal gevallen zonder meer zeer hoog te noemen zijn. Zo bedroeg de kosten van Alpha Global Index Trader, inclusief transacties, naar schatting 11% in 2012. Andere fondsen brengen jaarlijks  standaard 2% tot 3% in rekening ter dekking van salarissen, administratie en vergunningkosten. Maar daar blijft het niet bij, daarnaast rekenen deze fondsen ook een performance fee van minimaal 20% en die zelfs kan oplopen tot 30% van de waardegroei.

Naast Marcel Tak heb ik twee van de vijf gerecenseerde fondsmanagers in het verleden zelf geïnterviewd. In februari 2012 uitte ik bij één van hen, Frans Schreiber van het  All Markets Fund, mijn zorgen over de stand van zaken binnen de Nederlandse hedgefonds industrie. 

Ik legde Frans het volgde voor:  het afgelopen jaar heb ik mij verdiept in de Nederlandse hedgefonds industrie. Het lijkt me dat de sector niet uitblinkt in professionaliteit. Hoewel de meeste beheerders hoog opgeleid zijn, constateer ik dat veel fondsen een kwijnend bestaan lijden door het geringe belegd vermogen en dat er zo nu en dan forse verliezen van 20% of meer worden geleden, waardoor men zich mag afvragen of er überhaupt sprake is van het afdekken van risico’s. En deze fondsen maken ook nog eens onderdeel uit van de Nederlandse HFI. De meeste fondsen zijn opgericht vanuit de gedachte ‘we hebben een goed product, dan komt het geld vanzelf wel’. Maar dat laatste blijkt in de praktijk vaak erg tegen te vallen.

Frans: Ik ben wel heel positief over de Nederlandse hedgefonds industrie. Er is een tweetal duidelijk aanwijsbare redenen waarom deze industrie in Nederland nog gering in omvang is. De gemiddelde bestaansduur van veel fondsen is kort en het belegde vermogen te laag. Institutionele beleggers zoals pensioenfondsen mogen pas beleggen in een fonds als het gedurende langere tijd een goed trackrecord heeft en een bepaalde vermogensomvang heeft. Jammer is dat IMQubator, een project van een groot Nederlands pensioenfonds, van de €250 mln die zij beschikbaar heeft gekregen ter bevordering van de Nederlandse beleggingsindustrie, het vooral zoekt in grote (€25 mln) fondsen. Veel kleinere fondsen zouden gebaat zijn met een feeders capital van zeg €5 mln. Maar ik ben optimistisch, ik zie veel talent en weet dat beleggers managed futures (absoluut rendementfondsen) nodig hebben om een beter rendement-risicoverhouding van hun portefeuille te verkrijgen. De beste presterende beleggers in de wereld, zoals de Endowments van de Amerikaanse universiteiten, hebben maar liefst 25% van hun kapitaal in absoluut ‘return’-fondsen zitten.

De fondsen zijn te klein en moeten groter worden om vermogen toegewezen te krijgen, maar krijgen geen  vermogen toegewezen omdat ze te klein zijn. Dit heeft een nogal hoog ‘kip-en-het-ei-gehalte’.

Frans: Inderdaad.