Frustrerende discussies

Beleggen? Dat is toch gewoon gokken, jongeman’. Ik word er regelmatig mee geconfronteerd! Frustrerende discussies zijn het. Recent werd er ook nog een onderzoek gepubliceerd waarin 40 procent van de ondervraagden aangaf dat beleggen niets anders is dan gokken, waarbij geluk volgens hen belangrijker is dan kunde.

Hoe moet je 'niet beleggers' er van overtuigen dat er een groot verschil is tussen naar het casino gaan en in een aandelenfonds stappen? Ik geef ronduit toe, ook beleggen is niet zonder risico! Er is altijd een kans dat het minder goed gaat dan gepland en net als in het casino is de beurs afhankelijk van ‘spelers aan de roulette tafel’ die maar blijven inzetten. Dat zijn de enige overeenkomsten. Het grote verschil is echter dat in het casino de kans dat je verlies maakt groter is dan de kans dat je winst maakt. Bij beleggen is dat precies andersom, er is namelijk sprake van een asymmetrisch risicoprofiel. De hoogte van het verlies heb je namelijk zelf in de hand en de opbrengst kan vele malen de ‘gecontroleerde’ verliezen vergoeden. Tenminste! Als je weet waar je mee bezig bent.

Het gaat fout als je niet over die kennis beschikt. Of je nou aan het beleggen bent, aan het pokeren of wat dan ook. Uit de boeken leer je niet hoe je moet beleggen, maar zal je dit uit de praktijk moeten leren door ‘trail en error’, wat grofweg vertaald naar het Nederlands zo ongeveer betekent als ‘gissen en missen’. In de wetenschap wordt ‘trail en error’ omschreven als de leer van het vinden, de wetenschap die langs methodische weg tot oplossingen leert komen. Het is een wijze om waarheden en regels te vinden op grond van eerder opgedane ervaringen evenals dat ze als zoekstrategie kan worden ingezet waardoor de zoekruimte drastisch wordt verkleind.

In de praktijk komt het neer op uitproberen en leren van fouten. Als een dier in een nieuwe situatie komt probeert het verschillende mogelijkheden uit. Wat werkt zal het dier onthouden en blijven uitvoeren, maar als het niet werkt zal het dier op zoek gaan naar een andere manier, net zo lang totdat het gewenste resultaat is bereikt.

Bij het ontwikkelen van medicijnen wordt traditioneel deze methode toegepast. Chemici ontwikkelen allerlei stoffen en proberen ze uit, totdat ze een wenselijk effect vinden. In de wiskunde wordt het gebruikt om formules op te lossen. Het is een langzamere, minder exacte methode dan algebra, maar het leidt ook tot een resultaat en is voor leken makkelijker te begrijpen.

Programmeurs van computerprogramma's gebruiken vaak ‘trail en error’ om fouten uit hun code te halen. Er worden dan allerlei situaties bedacht en uitgeprobeerd, en werkt het programma niet zoals gewenst, dan wordt het aangepast tot het werkt.

Een goede beleggingstrategie gaat ook uit van ‘trail en error’. De markt is een complex systeem, hier geldt  ‘trial en error’, waarbij steeds weer wordt teruggedraaid naar het evenwicht, maar daar kunnen lange perioden van onevenwichtigheden tussen zitten. Die afwijkingen en de convergenties vallen niet te voorspellen. Selectie op basis van momentum is zeer robuust, maar het is altijd afwachten welke aandelen gaan domineren. Voldoet het aandeel niet aan het gestelde criterium, ofwel stijgt het niet snel genoeg, dan hebben we te maken met een ‘error’ en gaan we op zoek naar een nieuw aandeel, of beter gezegd ‘trail’.

 

AM Trendstrategie update

Januari is een uitstekende maand gebleken voor Nederlandse aandelen. Vooral de prestatie van de Smallcap Index, voor de kleinere fondsen, was indrukwekkend met een koersstijging van 5,84%. In de eerste stadia van een nieuwe ‘bull move’ lopen ‘small cap’ aandelen in de meeste gevallen op de troepen vooruit, wetende dat dit soort aandelen sneller profiteren van een op handen zijnde groeifase. Of dat echt gaat gebeuren, is natuurlijk koffiedik kijken. Feit is wel dat in januari en vorige maand het rendement van ‘small caps’ ook al met kop en schouders boven de prestaties van de andere Nederlandse indices uitstak.

Op dit moment hoor ik u hardop denken: ‘waarom belegt de AM Trendstrategie dan niet meer in small caps? ’ Dat heeft te maken met het feit dat er te weinig liquiditeit in deze fondsen omgaat en daardoor niet worden opgenomen in het universum waarop de strategie wordt losgelaten. Denk bijvoorbeeld aan aandelen zoals Kardan (+84%), Xeikon(+64%), Pharming (+25%) en ICT (+24%), indrukwekkende koersstijgingen, maar op basis van een laag handelsvolume op dagbasis. Trekken we de vergelijking internationaal en wat langer, vanaf het begin van de huidige bull beweging, dan bivakkeert de AEX net onder in het linker rijtje qua prestatie en staan de andere Nederlandse graadmeters in het rechterrijtje.

Had ik maar…..Portugese , Japanse en Zwitserse aandelen gekocht. ‘Had ik maar’, waarschijnlijk de drie meest gebruikte woorden door beleggers. Helaas, de AM Trendstrategie wordt alleen toegepast op een bestand van Nederlandse aandelen, hoewel ik ervan overtuigd ben dat deze strategie ook goede prestaties zou neerzetten als het buitenlandse aandelen zou selecteren. Zeker iets voor in de toekomst om verder te ontwikkelen. De AM Strategie pas ik sinds 2007 overigens wel op een bestand beleggingsfondsen toe en ook dan zijn de prestaties naar behoren, maar minder dan als met individuele aandelen.

 

Het kan niet anders dan dat er weer substantieel geld richting de beleggingscategorie aandelen stroomt. Dit zien we ook terug in de prestatie van de AM Trendportefeuille die in januari met 6,32% in waarde steeg. Daarmee wil ik overigens niet suggereren dat februari ook een koersstijging in petto heeft. We volgen ‘slaafs’ het 200-daags voortschrijdende gemiddelde totdat deze een signaal geeft dat beleggen in aandelen niet meer interessant is. Voorafgaand aan dit verkoopsignaal zal een substantieel deel van de winsten die AM Trendstrategie heeft weten op te bouwen weer worden teruggeven. Met andere woorden, een goede prestatie zoals afgelopen maand is hard nodig ter compensatie van de onvermijdelijke verliezen. Wanneer dit gaat gebeuren? Ik zou het niet weten. Met voorspellen houd ik mij immers niet bezig.

Herbalanceren AM Trendportefeuille

De AM Trendportefeuille werkt met een gelijk gewogen portefeuille van 8 aandelen die zo nu en dan wordt gebalanceerd. Hiermee wordt het risico verminderd en het rendement een beetje verhoogd. De vraag is met welke frequentie je dat moet doen. Dagelijks, maandelijks, jaarlijks? In het laatste geval kan je portefeuille in twaalf maanden tijd flink uit het lood raken, maar bij dagelijkse of maandelijkse herweging heb je hoge transactiekosten. Vier keer per jaar is dan een mooie compromis. Je beperkt daarmee de transactiekosten, maar haalt wel een substantieel deel van de volatiliteit weg. De exercitie brengt €45,- aan extra transactiekosten met zich mee.